موسقی 11

روایات و غنا

7032

به قلم حجت الاسلام محمدجواد غلامی دارابی. به نام خدا، قسمت ۱۱. دیدگاه فقها در باره غنا ۲- روایات. دومین دلیل قائلین به حرمت مطلق غنا روایات معصومین (علیهم السلام) می باشد. برخی از روایات با توجه دادن به مفهوم غنا آثاری منفی برای آن ذکر می کنند. مرحوم شیخ حر عاملی در وسایل الشیعه چنین آورده است: غنا  نفاق می آفریند و فقر را به دنبال دارد. وی در ادامه می گوید: غنا آشیانه نفاق است و نیز نردبان زنا است.

بازنشر دامنه. نُت موسیقی

در برخی دیگر از روایات نیز آمده است که خداوند از اهل غنا روی گردان بوده و از آنان باز خواست خواهد کرد، نظیر این روایت: به خانه های که خداوند از اهل آنان روی گردان است وارد نشوید. شخصی از امام صادق ع پرسید که هرگاه به بیت الخلا می رود، برای آن که به آواز کنیزکان همسایه گوش دهد، مقداری بیشتر درنگ می کند، آیا او گناهکار است؟ امام در پاسخ پس از توبیخ او به این آیه شریفه(ان السمع و البصر کل اولئک کان مسئولا-  همانا گوش، چشم و دل همه در پیشگاه خداوند مسئولند) استناد کرد.

هم چنین وقتی راوی از امام هشتم (ع) پرسید که هشام بن ابراهیم عباسی که مردی آلوده به لهو و و لعب است، از شما نقل کرده که شما غنا را مجاز دانسته اید امام در پاسخ فرمود: "زندیق دروغ گفته است، من چنان نگفتم، او از من درباره غنا پرسید به او گفتم: مردی نزد ابوجعفر آمد و از او درباره غنا پرسید، در پاسخ فرمود: فلانی، اگر خدا بین حق و باطل جدایی بیاندازد، به نظر تو غنا در کدوم طرف است؟ مرد گفت: البته در طرف باطل است. ابوجعفر گفت: پس خودت قضاوت کردی".

نقد و بررسی روایات فوق

مرحوم محقق نراقی می گوید روایات به رغم فراوانی، شان دلالت بر حرمت را ندارند؛ زیرا مفاهیمی همچون ایمن نبودن از عدم اجابت، عدم ورود فرشته در خانه ای که غنا است، لانه نفاق بودن غنا همراه بودن با باطل و مانند این ها دلالتی بر حرمت ندارند، زیرا نظیر همین مفاهیم در غالب موارد مکروهات نیز آمده است.

۳- اجماع
سومین دلیل بر حرمت مطلق غنا اجماع است. مرحوم صاحب جواهر در این باره چنین آورده است: " غنا به اجتماع منقول و محصل حرام است" ایشان حتی حرمت آن را ضرورت مذهب دانسته است.
محمد جواد عاملی  می نویسد: بالاجماع غنا، مزد گرفتن برای آن، یاد گیری و آموزش و شنیدن آن حرام است، چه در قرآن، دعا و شعر باشد و چه غیر آن.

 مرحوم شیخ انصاری در مکاسب می گوید: در حرمت اجمالی غنا اختلافی وجود ندارد.

"نقد اندیشمندی  بر اجماع"

"در این که بر حرمت غنا اجماع و یک صدایی وجود دارد نمی توان تردید کرد. سخن در دامنه اجماع است. اگر مقصود وجود اجماع بر حرمت غنا به طور مطلق و بدون استثنا باشد، این مدعا مردود است؛ زیرا دانشمندان و فقیهانی همچون شیخ طوسی، محقق نراقی و فیض کاشانی غنا را به طور مطلق حرام ندانسته اند و قایل به تفصیل شده اند و اگر مقصود وجود اجماع بر حرمت به صورت اجمالی باشد چنان چه شیخ انصاری ادعا نموده است سخنی درست و قابل دفاع می باشد".